Wybitna znawczyni sztuki opowiadania Christel Oelhmann mówi o pięciu warunkach, o których warto pamiętać, gdy zaczynamy przygodę z opowiadaniem.
I
Opowiadaj w atmosferze zaufania
Nie opowiadaj w miejscach, w których jesteś narażony na krytyczną ocenę. Czasami nie trzeba słów by poczuć się ocenianym, wystarczy surowe spojrzenie czy gest. Kto z nas nie doświadczył momentu paraliżu, który pojawiał się podczas przepytywania pod szkolną tablicą? Kontekst, w którym czujemy się oceniani zdecydowanie zawęża nasze zdolności kreatywne. Opowiadanie bajki dziecku, które nie ma względem nas żadnych oczekiwań będzie znacznie łatwiejsze niż występ przed obcą nam publicznością. Dlatego jeśli chcesz nauczyć się dobrze opowiadać, radzę Ci zacząć wśród ludzi, których możesz obdarzyć zaufaniem. Mogą to być najbliższe osoby, ale mogą to być również nieznajomi ludzie, którzy dzielą Twoje pasje. Pamiętaj także, żeby samemu wstrzymywać się od oceniającego stosunku do opowieści innych osób.
Dodatkowo, zadbaj o odpowiedni czas i miejsce dla dzielenia się historią. Prawdopodobnie nie powierzasz przyjacielowi swoich tajemnic, w miejscu, w którym ktoś niepożądany mógłby je usłyszeć. Nie robisz tego również wtedy, gdy on śpi, czyta, wkłada zakupy do lodówki lub wykonuje inną, równie fascynującą czynność. Opowieść domaga się wysłuchania. Pomyśl o stworzeniu takich okoliczności, by Tobie łatwiej się mówiło, a słuchaczowi przyjemniej słuchało.
II
Nie istnieje jedno kryterium dobrego opowiadania
Nie istnieje jedna metoda, jedno kryterium, dzięki któremu moglibyśmy oceniać, czy ktoś opowiada „dobrze”, czy „źle”. Co za tym idzie, gdy zaczynamy przygodę z opowiadaniem nie powinniśmy stawiać sobie wymagań.
Jak w takim razie mamy się uczyć opowiadać?
Pierwszym krokiem w nauce opowiadania, jest tak zwana swoboda, która wypływa z pewności siebie, z wiary we własne siły. Paradoksalnie zdrowa pewność siebie zacznie się pojawiać dopiero wtedy, gdy zrezygnujemy z tego, że musimy dobrze wypaść, dobrze opowiadać. Oczywiście z czasem, gdy ktoś zacznie swobodnie opowiadać, może sobie stawiać pewne cele i rozwijać kunszt sztuki opowiadania. Nie da się jednak opracować jednej i niezastąpionej metodologii nauczania w tej dziedzinie.
III
Ufaj samemu sobie
Jaki pisze Oehlmann: Musimy nauczyć się słuchać własnej intuicji i pozwalać sobie na spontaniczność […]. Ufaj własnym zdolnościom oraz intuicjom. Nie jest to łatwe, lecz jedną z dróg, która uczy nas zaufania do nas samych jest właśnie sztuka opowiadania.
IV
Uznaj drogę za cel
Nie ucz się opowiadać, tylko po to, aby stać się mistrzem bajarstwa, sławnym performerem, pedagogiem, czy kim sobie zamarzysz. Zobacz ile piękna kryje się w każdej opowieści, którą przyjdzie Ci spotkać.
V
Podstawą opowiadania ustnego jest demokracja
Opowiadanie uczy szacunku do siebie samego oraz do innych. Każdy opowiada na swój własny sposób. Każdy interpretuje opowieść w jedyny, jemu dany sposób. Opowiadanie i słuchanie innych uczy nas o często ukrytych różnicach między nami. Opowiadający uczy się rozpoznawać, że każdy z jego słuchaczy może przyjąć opowieść na swój sposób, równocześnie wie, że dzieli się czymś wyjątkowym, czymś, co było dane tylko jemu.
Źródła:
Ch. Oelhmann, O sztuce opowiadania. Jak snuć opowieści prawić baśnie, gawędzić i opowiadać historie. Vademecum praktyka, Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2012
